Ile jest kategorii gruntów? Jak sprawdzić klasę gruntu?
Planujesz roboty ziemne? Nie wiesz, jak określić kategorie gruntów? Jest to niezwykle ważny temat, ponieważ ma to wpływ na zakres, cenę i czas trwania prac ziemnych. Przeczytaj wpis i dowiedz się, jak określić klasę gruntu.
Czego się dowiesz:
- Czy warto ocenić klasy gruntów ornych i pod budowę?
- Jakie są rodzaje gruntów?
- Rodzaje gleboznawczej klasyfikacji gruntów

Roboty ziemne a rodzaje gruntów budowlanych
Roboty ziemne to wszelkie prace, które są realizowane w ramach realizacji budowli podziemnych, fundamentów, budowli nadziemnych, instalacji podziemnych i prac związanych z podłożem pod nawierzchnie.
Podział gruntów – Czy to ważne podczas prac ziemnych?
Podczas prac ziemnych bardzo ważne jest określenie warunków gruntowych, a w tym:
- Klasyfikacja gruntów budowlanych
- Określenie warunków wodnych
- Analiza topografii terenu w tym zagęszczenia gruntu
- Rozmieszczenie obiektów
- Uwzględnienie przeszkód, układów komunikacji
Warto podkreślić, że każdy etap ma znaczenie, a kluczowym jest ocena ustalająca klasy gruntów. Dopiero w ten sposób możemy zaplanować roboty ziemne przygotowawcze.
Klasyfikacja gruntów budowlanych
Zanim przejdziemy do określenia gleb, klasy i przydatności gruntów pod prace ziemne warto zacząć od głównego podziału.
W budownictwie występują 3 główne grunty:
- Rodzime
- Spulchnione
- Zagęszczone
Klasyfikowanie gruntów to zadanie, w którym równie ważne jest określenie uziarnienia, które określane jest na podstawie cech gruntu np.:
- Skaliste – twarde (bazalt, granit), miękkie (wapienne, piaskowce), lite (mało, średnio, bardzo spękane).
- Kamieniste – zwietrzliny (margle kredowe), zwietrzeliny gliniaste, rumosz, rumosz gliniasty, otoczaki.
- Gruboziarniste – żwir, żwir gliniasty, pospółka, pospółka gliniasta.
- Drobnoziarniste – niespoiste (piasek), spoiste (gliny, iły).
- Skaliste organiczne – węgiel brunatny i kamienny.
- Organiczne nieskaliste – próchnicze, namuły torfy.
- Grunty nasypowe – nasypy budowlane i niebudowlane.
A teraz najważniejszy podział, czyli kategorie gruntów budowlanych i klasyfikacja gleb.
Nowa klasyfikacja gruntów
Kategoria I
Piasek suchy bez spoiwa, gleba uprawna zaorana, torf bez korzeni
Kategoria II
Piasek wilgotny, gliniasty, pył, less wilgotny, żwir z ziarnami do 25 mm, gleba uprawna z darnią, nasyp z piasku, torf z korzeniami o grubości do 30 mm
Kategoria III
Rumosz skalny zwietrzelinowy, glina, glina ciężka, mady, namuły rzeczne gliniane
Kategoria IV
Less suchy zwarty, glina zwałowa z głazami do 50 kg, bołupek miękki, nasyp zleżały z gliny i iłu z gruzem tłuczniem, grube otoczaki, gruz ceglany z blokami do 50 kg
Kategoria V
Glina zwałowa z głazami do 50 kg, ił zwarty przewarstwiony łupkiem, margle miękkie, miękka opoka kredowa, iłołupek twardy (rozsypliwy), zlepieńce słabo scementowane, gips
Kategoria VI
Margiel średnio twardy, opoka kredowa zwarta, łupek średnio twardy (nierozsypliwy), wapień miękki (porowaty, spękany), tuf wulkaniczny zwietrzały
Kategoria VII
Margiel twardy, iłołupek twardy, piaskowiec o spoiwie ilastym zwietrzały
Kategorie od VII do XVI
Różne skały do średnio twardych i bardzo twardych
Kategoria geotechniczna gruntów spoistych, gruntów ornych
W ocenie gruntów warto również uwzględnić jego cechy geotechniczne. Są to czynniki, które decydują o gleboznawczej klasyfikacji gruntów i dokładnie opisują ich przydatność na podstawie składu i przydatności w kontekście prac ziemnych.
I kategoria geotechniczna – Cechy
- Podłoże zbudowane z poziomych warstw gruntów jednorodnych i dobrze poznanych.
- Grunty niespoiste co najmniej średnio zagęszczone i spoiste (co najmniej plastyczne).
- Brak warstw o małej nośności.
II kategoria geotechniczna – Cechy
- Złożone warunki gruntowe, przy których brak niekorzystnych zjawisk geologicznych.
- Grunty mineralne zróżnicowane występujące poniżej poziomu posadowienia obiektów.
- Grunty przypowierzchniowe o małej nośności albo nasypy niekontrolowane.
- Zwierciadło wody gruntowej występujące okresowo bądź stale w poziomie posadowienia lub powyżej.
III kategoria geotechniczna – Cechy
- Nietypowe, niezależnie od stopnia złożoności podłoża.
- Występowanie niekorzystnych zjawisk geologicznych (kras, ruchy masowe, sufozja, deformacje glacitektoniczne, nieciągłości, kurzawki.
- W podłożu występują grunty ekspansywne (pęczniejące), tiksotropowe lub zapadowe.
Podsumowanie
Na podstawie tej pogłębionej analizy wiesz już, w jaki sposób dzieli się grunty oraz jak ocenić ich kategorię i przydatność przed przystąpieniem do prac ziemnych. Jeśli chcesz przeprowadzić roboty ziemne warto, abyś dokładnie określił kategorię gruntów, ponieważ jest to kluczowy wyznacznik przebiegu, czasu trwania, jak i przydatności gruntu do budowy.